Een andere blik, stilvallen of plots onverklaarbaar boos/verdrietig zijn. Het kan zijn dat je kind bepaald gedrag laat zien voortkomend uit levend verlies.
Hoe kun je je Brus ondersteunen in hun gevoelens?
- Check of dat wat je vermoed/ziet komt door…. (zie lijst levend verlies)
- Bevestig dat gevoel; Je had het fijn gevonden als…. /Klopt het dat je je nu schaam omdat…. Grote kans dat je kind door deze uitnodigende vraag zijn verhaal uitstort.
- Het is fijn voor je Brus te weten dat die pijn er mag zijn en dat dit normaal is dat ze hiermee worstelen.
- Het is daarnaast ook fijn voor je Brus te horen dat jij dat ook wel eens hebt. Jouw verhaal kan ook voor hen een uitnodiging zijn om hun versie te delen. Bijvoorbeeld;
“Ik heb gehuild omdat …, dat vond ik lastig. Ik zou zo graag willen dat…. En dat gaat niet. Soms ben ik daar verdrietig om, maar om dat te zeggen voelt als niet eerlijk omdat Finn er ook niets aan kan doen. Heb jij dat ook wel eens? Dat je je verdrietig voelt omdat Finn dat niet kan en de broer van Lisa wel?”
Vrij fantaseren
Hoewel niet alles kan met de zorg intensieve broer of zus, vinden Brussen het wel fijn om te kunnen vertellen wat ze anders allemaal met hun broer of zus hadden willen doen als die niet een beperking had. Hoe zou hun leven eruitzien? Wat zouden ze willen doen? Zijn er alternatieven te bedenken?
Nodig als ouder je Brus uit tot vrij fantaseren. Luister naar wat er gedeeld wordt. Veroordeel het niet. Het is misschien vreemd om hier over te praten, toch kan het voor een Brus wel helpend zijn te weten dat hij of zij dit mag uiten en zo emoties minder zal oppotten.
Vertel ze over lotgenoten/gelijkgestemden.
Hoe fijn is het te weten en voelen dat je niet de enige bent die in een ‘bijzonder’ gezin opgroeit. Dat er meer ‘Brussen’ zijn, en die tegen dezelfde dingen kunnen aanlopen als jij doet. Dingen waar leeftijdsgenootjes niet mee te maken hebben en niet begrijpen.
Het kan om die reden fijn zijn voor je Brus te weten dat hun positie, een naam heeft. Dat de term BRUS bestaat. Dat er Brussen community ’s zijn en Brussen coaches. Waaraan zij hun verhaal kunnen vertellen. Want wie begrijpt hen nu beter?
Weet dat jouw Brus ook een jonge mantelzorger is, ook al voelen ze het mee zorgen en mee regelen vaak als vanzelfsprekend. Dat is het niet!
Er worden er activiteiten speciaal georganiseerd voor Brussen/jonge mantelzorgers. Kijk eens bij jouw gemeente of via de patiëntenvereniging van jouw zorgkind wat er bij jou in de buurt is?
In juni is altijd de week van de jonge mantelzorgers, dan worden er extra activiteiten georganiseerd en is er landelijk meer aandacht voor deze doelgroep.
Schoolfoto
In veel gevallen overkomt het gevoel van levend verlies je. Je hebt het niet in de hand. Sommige situaties kun je wel voor zijn. Zoals bijvoorbeeld bespreken wat de wensen zijn voor een schoolfoto.
Op steeds meer scholen kunnen broers en zussen samen op de foto. Wanneer je broer of zus op een andere school gaat kan dit niet.
Misschien zijn er mogelijkheden binnen de school om bijvoorbeeld na schooltijd broers en zussen te laten komen die niet (meer) op school zitten zodat ze samen op de foto kunnen gaan. Als dat niet mogelijk is zou je bijvoorbeeld een foto waar hun broer of zus opstaat kunnen meegeven. Of kijken of er mogelijkheden zijn om hun broer of zus met Photoshop erin te kunnen plaatsen.
Boeken en televisieseries
Soms leent een verhaal over een Brus zich om te praten over ‘brus-zijn’. Je Brus kan zich met de personage identificeren. Er zijn enkele boeken, tv series naar ook theatervoorstellingen die over Brussen gaan. De ene is meer geschikt voor jonge Brussen, de andere voor oudere Brussen. In de bijlage vind je een lijst hiervan.
Vragen die je kunt stellen na afloop:
Wat vond je van dit verhaal? Wat viel jou op? Heb jij dat ook wel eens? Gebeurt dat bij ons gezin ook wel eens? Ervaar jij dat ook wel eens? En wat doet dat met je? Het kan ingang geven tot mooie gesprekken.
Het ene kind is het andere niet.
Misschien is jouw kind niet echt een prater. Al zegt jouw kind niets, weet dat het horen van jouw verhaal kan wel helpend zijn.
Echter emoties moeten ruimte krijgen om geuit te worden. Dat kan ook in creatieve vorm (tekenen, kleien), bewegende vorm (sokken gooien, krant scheuren, op dozen stampen) zijn.
Merk je dat je kind steeds meer in zichzelf gekeerd raakt, of zijn emoties niet goed kwijt kan, zoek dan extra ondersteuning op, zoals een coach of speltherapeut.